VR content ontwikkelen met STO: de leermodule 'Elektrische huisinstallatie aansluiten'

De eerste leermodule voor het VR Techniekhuis is een feit! Vorig schooljaar ging de ontwikkeling van start, en in dit blog nemen we je mee in het proces: van het ontstaan van de module tot de opbouw en de uitdagingen tijdens de ontwikkeling.

Ontstaan van de leermodule

Uitgangspunt is een investering van de 5 deelnemende regio's (50%) en VRinSCHOOL (50%) om VR content te ontwikkelen voor technisch onderwijs. Hierin werd de eerste basis gelegd tijdens een VR-ontwikkelsessie, waarin vijf deelnemende regio’s samenkwamen. STO-coördinatoren en vakdocenten uit elke regio gaven hun wensen en ideeën door over de inhoud en toepasbaarheid van VR in het onderwijs. Deze sessie leidde tot het ontstaan van het VR Techniekhuis: een overkoepelend concept voor het ontwikkelen van VR-content speciaal gericht op STO-scholen. 

Om focus aan te brengen, werd de regio’s gevraagd een lijst met gewenste onderwerpen op te stellen. Uit deze inventarisatie ontstond een concreet plan, namelijk de ontwikkeling van twee leermodules: halfsteensmuur metselen voor BWI en elektrische huisinstallatie aansluiten voor de lessen PIE.

STO Amersfoort, Arnhem, De Liemers, Almere en Bonaire aanwezig op de VR ontwikkelsessie.

Aansluiting op het curriculum

Een belangrijk uitgangspunt bij de ontwikkeling was dat de VR-modules naadloos moesten aansluiten op het VMBO-curriculum. Om dit te garanderen, werd gekeken naar bestaande modules, taken en deeltaken binnen de profielen. In onderstaande script bij het eerste blok, zie je hoe een module altijd opgebouwd wordt. Hierbij staan drie vragen centraal:

Profiel: sluit de leermodule aan op een van de technische profielen binnen het VMBO?

Module: sluit de leermodule aan op een van de modules binnen het profiel?

Taak en deeltaak: sluit de leermodule aan op een of meerdere (deel)taken binnen het profiel?

Als deze vragen goed beantwoord kunnen worden, wordt vervolgens het exacte onderwerp en leerdoel van de VR leermodule bepaald. Door deze stappen toe te passen, zorgen we ervoor dat de VR content die gemaakt wordt altijd aan de juiste eisen voldoet.

Bij stap twee van het script wordt in het kort uitgelegd wat de stappen zijn in de praktijklessen. Hoe wordt dit onderdeel in de les gegeven en wat moet de leerling daarbij leren? Daarna worden deze stappen globaal opgeschreven en later uitgewerkt in een uitgebreider script.

Als laatste in stap drie, wordt de opbouw van de levels bepaald. Hoe wordt de leerling begeleid door de level heen? In het uiteindelijke, uitgebreide script wordt dit in detail uitgewerkt wat de leerling ervaart in VR.

Na deze eerste opzet wordt het script voorgelegd aan onderwijsexperts en docenten om te zorgen dat de inhoud klopt én aansluit bij de lespraktijk. Voor de elektrische huisinstallatie-module hebben Barry Rengelink, Eric Bakker en Justin Durieux van HPC Zetten (STO Arnhem) waardevolle feedback gegeven. Nadat alle opmerkingen zijn verwerkt, kan het ontwikkelteam aan de slag.

Script voor de module 'Elektrische huisinstallatie aanleggen'

Inhoud van de leermodule

In de module over het aansluiten van een elektrische huisinstallatie worden leerlingen in vijf levels stap voor stap begeleid. Het begint met basiskennis over de groepenkast, stroomkabels en wandcontactdozen. In de eerste levels wordt nog veel uitleg gegeven, ondersteund door visuele aanwijzingen en een voice-over. Daarnaast worden er verschillende vragen behandeld: Hoe werkt een groepenkast? Welke soorten stroomkabels zijn er? En welke gereedschappen heb je nodig?

Opzet van het stappenplan binnen de leermodule.

Na deze introductie neemt de begeleiding geleidelijk af. In level 3 en 4 voeren leerlingen zelfstandig steeds meer handelingen uit, zoals het opbouwen van de installatie en het aansluiten van een wandcontactdoos. Het laatste level fungeert als examen: de leerling wordt beoordeeld op zijn of haar handelingen en krijgt een score.

De schakelaars en installatieautomaten zijn op maat gemaakt zodat dit dezelfde zijn als uit de praktijklessen.

Uitdagingen voor de developer: Pepijn legt uit

Het ontwikkelen van een realistische en gebruiksvriendelijke VR-omgeving bracht technische uitdagingen met zich mee. Volgens developer Pepijn was vooral het werken met kabels een obstakel.

"De speler gebruikt twee VR-controllers, waardoor precieze handelingen zoals het inpluggen van een kabel ingewikkeld werden," legt hij uit. Samen met het team ontwikkelde hij een creatieve oplossing: kabels zweven net boven de vingers van de speler, waardoor ze makkelijk ingeplugd kunnen worden. Ik ben tevreden met hoe het uiteindelijk werkt: intuïtief én realistisch."

De kabels 'zweven' boven de vinger van de speler.

Afronding; testen, testen en nog eens testen...

Tijdens en na de ontwikkeling van deze leermodule is er uitgebreid getest. Intern door developers, maar ook tijdens testsessies voor docenten en leerlingen. Deze sessies leveren altijd waardevolle feedback op: elke sessie leverde inzichten op die de module verder aanscherpten.

Het uiteindelijke resultaat mag er zijn. Vanaf januari 2025 kunnen de scholen binnen de aangesloten regio's aan de slag met de leermodule.